Zo, nu eerst een Biertje? Geen auteursrecht of merkrecht op ‘zo nu eerst’.
Herinnert u zich de belachelijke en eenvoudigweg onjuiste uitspraak over ‘Zo. Nu eerst’ nog? Ik wel. De merkrechten van Bavaria kwamen in het kort geding overigens niet aan bod. Nu wel. Het arrest van het Hof is er. We kunnen weer rustig ademhalen. Zo. Nu eerst een drankje. Biertje?
Wat was het geschil?
YourHosting had een radioreclame waarin ondermeer voorkwam: “Zo, nu eerst naar de cloud.” Dat vond Bavaria niet zo tof, omdat zij “Zo. Nu eerst een Bavaria.” als slogan hebben én dit als merk hebben ingeschreven. Bavaria vond daarom dat YourHosting inbreuk maakte op het auteursrecht én het merkrecht van Bavaria. In kort geding oordeelde de voorzieningenrechter dat er inderdaad sprake was van een inbreuk op het auteursrecht. Compleet onterecht, als je het mij vraagt.
LawStories in je mailbox?
In de herhaling: de voorzieningenrechter
Kort gezegd oordeelde de voorzieningenrechter in kort geding als volgt:
“De woorden “Zo. Nu eerst…”, met daarin een duidelijke pauze na “Zo”, vormen het kenmerkende en auteursrechtelijk te beschermen deel van die slagzin. Dat deel is geheel overgenomen in de uiting van YourHosting. Your Hosting maakt aldus inbreuk op de auteursrechten van Bavaria, aldus de voorzieningenrechter.”
Het Hof Den Haag aan het woord over auteursrecht
Volgens het Hof zijn de woorden gewoon Nederlands en is het daardoor niet beschermd door het auteursrecht.
“36. De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes, en die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest. Daarbuiten valt in elk geval al hetgeen een vorm heeft die zo banaal of triviaal is, dat daarachter geen creatieve arbeid van welke aard ook valt te aan te wijzen. Het gaat hierbij om een kenmerk dat uit het voortbrengsel zelf is te kennen.
37. Een korte zin bestaande uit een aantal woorden kan ook voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komen, mits deze aan bovengenoemde eisen voldoet. De woorden in zo’n zin vormen, afzonderlijk beschouwd, als zodanig geen eigen intellectuele schepping van de auteur die ze gebruikt, maar de zin als zodanig kan dat wel zijn, hoewel dat slechts zelden het geval zal zijn. Het komt er dan op aan dat de auteur via de keuze, de schikking en de combinatie van de woorden op een oorspronkelijke wijze uitdrukking geeft aan zijn creatieve geest en tot een resultaat komt dat een eigen intellectuele schepping vormt.”
“39. […] De woorden “Zo. Nu eerst…” vormden in 1985 (en vormen nog steeds) immers een gewone, gangbare zin in de Nederlandse taal met een gangbare syntaxis (vgl. “Kom, we gaan.” of “Zo. Dat is dat”). Het is een gebruikelijke combinatie van woorden. Een dergelijke zin kan, als op zichzelf beschouwd voortbrengsel, geen eigen intellectuele schepping zijn; een persoonlijk stempel van de auteur valt daarin niet te ontwaren. Een (voornamelijk) auditieve pauze na “Zo” maakt dat niet anders. […].”
Het Hof Den Haag over het merkrecht
Bavaria stelde dat YourHosting inbreuk maakte op de merkrechten van Bavaria. YourHosting zou ongerechtvaardigd voordeel trekken uit het merk van Bavaria, afbreuk doen aan het onderscheidend vermogen van het merk en/of afbreuk doen aan de reputatie van het merk.
Ongerechtvaardigd voordeel trekken wil zeggen dat er onrechtmatig wordt meegelift op de bekendheid van een bestaand merk. Als het merk van Bavaria al positief heeft afgestraald op YourHosting, heeft Bavaria niet voldoende onderbouwd dat YourHosting het merk van Bavaria heeft gebruikt of dat YourHosting echt in het kielzog van het merk heeft willen varen of dat YourHosting voordeel heeft gehad door gebruik te maken van de bekendheid van het merk van Bavaria. (r.o. 48)
Afbreuk doen aan het onderscheidend vermogen wil zeggen dat een merk verwaterd. Daardoor zou het minder geschikt worden om als merk te dienen. Het heeft dan niet meer de functie om het ene product van het andere te onderscheiden. Dat geldt echter wel voor de waren en diensten waarvoor het merk is ingeschreven. In het geval van Bavaria uiteraard bier, maar juist geen hosting en clouddiensten. Er is daarom geen sprake van afbreuk aan het onderscheidend vermogen van het merk van Bavaria. (r.o. 49-51)
Over de afbreuk aan de reputatie van het merk van Bavaria is het Hof kort. Dat is door Bavaria niet voldoende onderbouwt. Door het gebruik van het merk door YourHosting zijn consumenten niet minder Bavaria bier gaan kopen. (r.o. 53)
Kortom: ook al geen inbreuk op het merkrecht van Bavaria.
Kosten
Bavaria moet aan YourHosting de proceskosten terugbetalen waartoe zij in kort geding werd veroordeeld en Bavaria moet juist de proceskosten van zowel het kort geding als hoger beroep dragen. In totaal moet Bavaria daardoor zo’n €93.000 aan YourHosting betalen. Daarbij zal Bavaria zelf ook nog zo’n €60.000 aan eigen proceskosten hebben gehad. Duur geintje dus.
Mag iedereen nu ‘Zo. Nu eerst’ gebruiken?
Let op! Er rust inderdaad geen auteursrecht op de slogan. Maar het is nog steeds wel een merk. Omdat YourHosting niet eens in de buurt komt van het soort producten dat Bavaria leverde het gebruik geen inbreuk op het merkrecht van Bavaria op. Maar andere biermerken en überhaupt andere drankmerken zullen wel uit moeten kijken. Zij kunnen niet zomaar ‘Zo. Nu eerst een Heineken’ of ‘Zo. Nu eerst een ginger ale’ gaan gebruiken. Daarmee wordt mogelijk wel een inbreuk gemaakt op het merkrecht van Bavaria. Al moet een grapje kunnen, dus als het bij een parodie blijft is het geen probleem. Zo, nu eerst een oploskoffie.
De hele uitspraak lees je op rechtspraak.nl
