Website verantwoordelijk voor reacties onder artikelen
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft uitspraak gedaan in een zaak, waarbij een Estse website, Delfi, aansprakelijk werd gehouden voor de onrechtmatige uitingen die in reacties gedaan werden. Als de website verantwoordelijk wordt gehouden voor reacties van derden, is dan de vrijheid van meningsuiting in het geding, was de vraag? Het EHRM oordeelde dat, in dit geval, de website de reacties eerder weg had moeten halen en dat met die verplichting niet de vrijheid van meningsuiting geschonden wordt
Feiten
Delfi is een Estlandse nieuwswebsite die 330 artikelen per dag publiceert. Op deze artikelen ontvangen zij in totaal zo’n 10.000 reacties per dag. Bij het geven van een reactie moet een naam opgegeven worden en mag er een e-mailadres worden opgegeven, maar dat is niet verplicht. De meeste mensen reageren onder een pseudoniem. Reacties worden meteen gepubliceerd. Er is dus geen sprake van het controleren of modereren van deze reacties. Er was wel sprake van een notice & take down procedure, waarbij lezers een reactie onder meer konden markeren als ongepast waarna de reactie verwijderd werd. Er werd ook automatisch gecontroleerd op het gebruik van bepaalde woorden. Als zo’n woord in een reactie voorkwam werd deze automatisch verwijderd. Ook konden mensen van buiten laten weten dat een reactie ongepast was, zodat deze direct verwijderd kon worden. De websites had regels opgesteld waar mensen zich aan moesten houden bij het plaatsen van een reactie en de website maakte ook duidelijk dat de reacties niet de mening van de website vertegenwoordigden en dat de personen die de reacties plaatsen zelf verantwoordelijk waren voor die reacties.
LawStories in je mailbox?
Notice & Take Down niet genoeg
In dit specifieke geval ging het om een artikel waar 185 reacties op kwamen, waarvan er 20 een persoonlijke bedreiging en aanstootgevend waren jegens een bepaalde persoon die in de uitspraak aangehaald wordt als ‘L.’. De advocaten van L. hadden de website gevraagd de reacties te verwijderen en zo’n €32.000 schadevergoeding te betalen. Diezelfde dag nog werden de reacties verwijderd. Precies zoals ze volgens hun notice and take down procedure altijd doen.
Niet alleen doorgeefluik maar ook journalistiek verantwoordelijk voor reacties
Een partij is voor publicaties niet verantwoordelijk, wanneer zij enkel ‘technisch, automatisch en passief’ zorgen voor de publicatie of doorgifte van bepaalde informatie.
De website vond dat zij alleen zorgden voor de doorgifte van de informatie door reacties toe te staan. Zij monitoren de reacties niet actief. Deels wel automatisch en deels als reactie op verwijderingsverzoeken.
De website, inclusief de reacties, worden door het EHRM echter gezien als journalistiek. Met de daar bij behorende verantwoordelijkheden en rechten (vrijheid van meningsuiting e.a.). Daarbij speelde in dit geval kennelijk ook mee dat het een professionele/commerciële website was, die juist graag reacties ontvangt en vraagt om reacties en niet een hobbyblog is. Delfi had de reacties daarom moeten controleren, zoals een krant ook niet blind een open brief zou plaatsen. Controleren hoeven ze niet vooraf te doen, maar wel voldoende snel achteraf. In dit geval met name omdat de reacties overduidelijk onrechtmatig waren. Het gaat tenslotte ook om bedreigingen.
Belangenafweging
De website zou dus, omdat het ook met betrekking tot de reacties, als journalistiek medium wordt gezien, vrijheid van meningsuiting hebben. Dat recht gaat dus ook over de reacties van deze derden.
Aan de andere kant heeft L. echter het recht op eer en goede naam. Er moest dus een belangenafweging plaatsvinden.
Omdat de reacties onder meer bedreigend waren, vond het EHRM dat de reacties overduidelijk onrechtmatig waren. Het belang van L. om niet in zijn eer en goede naam aangetast te worden is groter dan het recht op vrijheid van meningsuiting van de website.
Moeten websites voor rechter gaan spelen?
We zijn geheel tegen voor eigen rechter spelen. Toch lijkt het er bijna op dat een website die de mogelijkheid om te reageren openzet, voor rechter moet gaan spelen.
Ze moeten zichzelf niet meer zien als doorgeefluik, maar reacties van derden moeten ze kennelijk zien als eigen journalistieke uitingen. Deze uitingen moeten ze dus gaan monitoren en controleren. Als ze denken dat er rechten mee geschonden worden, moeten ze de reacties wijzigen of verwijderen.
Ergens kan ik die gedachtengang wel begrijpen. Er is echter een groot probleem: kunnen websites wel goed inschatten wanneer een reactie te ver gaat?
Lees hier ook over bij NRC / Computerworld.nl / NU.nl
Lees meer over aansprakelijkheid van bloggers en websites bij reacties en gastblogs:
/ Bloggers aansprakelijk voor reacties
/ Mag ik reacties op mijn blog verwijderen?
/ Wie is aansprakelijk voor de content op een website?
/ Is de gastblogger aansprakelijk voor het auteursrecht op foto’s?
