Vrijheid van meningsuiting vs. eer en goede naam
Pretium. Dat bedrijf heb ik leren kennen toen ik bij de Consumentenbond werkte, een jaar of vijf geleden. Het regende klachten over hen. Ze belden mensen met een aanbod voor een nieuw telefoonabonnement. Soms door simpelweg slimme trucs te gebruiken, soms door letterlijk zich voor te doen als bijvoorbeeld KPN. Mij viel vandaag dan ook een bericht op dat ging over een IE-Forum Vonnis Pretium t. Kassa tussen Pretium Telecom en Kassa Magazine. Het gaat over uitlatingen van (de eindredacteur van het programma) Kassa over Pretium, de klachten die over Pretium zijn ontvangen door meerdere bedrijven en instanties en over eerdere rechtszaken. Premium zegt dat de beweringen in het artikel niet kloppen en dit ernstige schade brengt aan de reputatie van Pretium. Ze eisen rectificatie en twee advertenties of advertorials op de rechter pagina van door Premium te kiezen nummers van Kassa Magazine. Kortom, de vrijheid van meningsuiting van Kassa versus de reputatie van Pretium.
Recht op vrijheid van meningsuiting vs. Recht op eerbiediging van de goede naam
Pretium klaagde erover dat het artikel schade toebracht aan Pretium. Op zichzelf is dat juist. Er zullen tenslotte mensen zijn die naar aanleiding van dit artikel geen klant meer zullen worden bij Pretium bijvoorbeeld. Die schade op zich maakt echter nog niet dat het artikel nooit geschreven had mogen worden. Er zal een afweging gemaakt moeten worden tussen de verschillende belangen: die van de vrijheid van meningsuiting enerzijds en die van het recht op eerbiediging van de goede naam anderzijds. Welke van beide het zwaarst weegt hangt af van de specifieke situatie.
LawStories in je mailbox?
Kassa
Kassa, wie kent het niet? Precies. Kassa is een bekend programma dat door veel consumenten als een zeer betrouwbare bron wordt gezien. Daarbij heeft het als televisieprogramma een groot bereik, zeker als het prime time wordt uitgezonden. Daardoor heeft het programma grote invloed op het publiek en zal dit meer schade aanrichten dan een programma of medium met minder groot bereik. Door dit grote bereik zullen ze er rekening mee moeten houden welke impact de berichtgeving kan hebben. Kassa Magazine is een spin-off van het televisieprogramma en zal dus op dezelfde manier vertrouwen wekken. Heb bereikt echter wel een kleiner publiek. Belangrijk gegeven om mee te wegen.
Daarnaast ging het in dit geval niet om een objectief, voorlichtend stuk, maar om een opinieartikel van de eindredacteur van het televisieprogramma. Onder meer te herkennen aan de ik-vorm waar het in geschreven was en de duidelijke meningen die er in naar voren kwamen. Deze meningen waren wel onderbouwd door feiten uit bijvoorbeeld eerdere rechterlijke uitspraken.
Vrijheid van Meningsuiting
De vrijheid van meningsuiting is geen onbeperkt recht. Het is ook niet zo dat je alles maar mag zeggen zolang je er ‘ik vind’ voor plaatst. Er zullen altijd rechten en belangen van anderen meewegen. Beide rechten zullen dan samen in combinatie met de situatie bekeken worden. Uiteindelijk zal er een afweging gemaakt moeten worden.
Media hebben mede tot taak het publiek te informeren. Zij mogen daarom over veel schrijven. Ookal is dit soms pijnlijk voor een persoon of bedrijf. Die vrijheid kan enigszins beperkt worden wanneer die ‘informatie’ puur ter vermaak wordt geleverd, zoals de roddelpers vaak doet. Doet de media bepaalde uitlatingen over iets of iemand, dan zullen ze dit in beginsel wel moeten kunnen onderbouwen, door bijvoorbeeld feiten. De berichtgeving hoeft niet onnodig grievend te zijn.
Praktisch
Wil dit nu zeggen dat je niets of juist alles maar online mag plaatsen? Nee.
Je mening is geven is geen probleem, maar doe dit in redelijkheid. Doe geen uitlatingen waarvan je weet dat ze niet waar zijn, terwijl ze een ander wel (grote) schade kunnen toebrengen. Is iets een mening? Zorg dan ook dat je het zo brengt en met feiten onderbouwt. Een mening brengen alsof het een feit is kan juist grotere bezwaren opleveren dan andersom.
Lees ook:
– Caroline, Kate, de tabloids en het portretrecht.
– Platter & Dikker en het Portretrecht.
– Workshop Portretrecht
