Van wie is een hashtag?
Een hashtag claimen. Om meerdere redenen handig, maar kun je er altijd je doel mee bereiken? Hoe zorg je ervoor dat een hashtag echt van alleen van jou of jouw merk is en een ander er niet mee vandoor kan gaan?
Hashtags als zoekmachine
Hashtags zijn de zoekmachine van sociale media. Je kunt er bepaalde content mee vinden en ervoor zorgen dat jouw content gevonden wordt.
Dat betekent dat je in elk geval hashtags wil gebruiken die jouw doelgroep volgt en die jouw doelgroep interessant vindt. Volgen ze de hashtag, dan verschijnt jouw content automatische in hun timeline. Op Instagram ben je dan nog afhankelijk van het algoritme. Op Twitter verschijnt de tweet dan wel meteen in je specifieke lijstje waarmee je de hashtag volgt.
Zo kun je natuurlijk ook zelf hashtags volgen die juist door jouw doelgroep wel gebruikt, maar niet gevolgd worden. Zo zie je beter waar ze zelf over praten en wat ze interessant vinden. Daar kun jij je content dan weer op aan laten sluiten. Een hashtag kan dus door meerdere mensen gebruikt worden. Kun je toch een hashtag claimen?
LawStories in je mailbox?
Eigenaar van een hashtag
Kun je eigenaar zijn van een hashtag? Ofwel: kun je een hashtag claimen en bijvoorbeeld anderen verbieden die hashtag te gebruiken? Of andere rechten ontlenen aan het gebruik van die hashtag door jezelf of door anderen?
Dat is (bijna) onmogelijk. Auteursrecht op een hashtag is bijvoorbeeld nog nooit iemand gelukt. Bij een merk als hashtag of verwerkt in een hashtag, moeten we natuurlijk wel rekening houden met het merkenrecht. Zo ook met een bedrijfsnaam in een hashtag. Een hashtag inzetten als iemand mee wil doen aan een wedstrijd of om content te reposten? Dat kan wel, maar de hashtag zelf is dan meestal nog niet genoeg.
Over al deze issues hieronder meer!
Auteursrecht op een hashtag
Auteursrecht claimen op een hashtag is lastig. Meestal is een hashtag te kort om daar voldoende creatief voor te zijn. Een hashtag is meestal een bestaand woord of een bestaande merknaam. Voor het auteursrecht moet het een zogenaamd ‘eigen en oorspronkelijk karakter’ hebben en dus nieuw zijn en een ‘persoonlijk stempel van de maker’ dragen en dus voldoende creatief zijn, al is die drempel laag.
Dat zou in theorie ook een enkel woord kunnen zijn. Het probleem met een of enkele woorden is echter dat het niet zo eenvoudig is om daarmee echt creatief te zijn. Het is vaak al een afgeleide van iets anders. Hoe creatief kun je zijn als je pakweg 10 letters tot je beschikking hebt.
Kortom: je moet wel verdomd creatief zijn wil je auteursrecht op je hashtag kunnen claimen. Zonder auteursrecht mag iedereen gewoon met dezelfde hashtag aan de slag, ook voor andere doeleinden of bedrijven.
Merk in een hashtag
Je kunt natuurlijk ook een merknaam gebruiken als hashtag of in elk geval verwerken in een hashtag. Het hangt af van wie het op welke manier gebruikt, of dat mag of niet.
Consumenten en particulieren mogen merken en dus hashtags met merken erin eigenlijk altijd gebruiken. Omdat ze geen commercieel doel hebben, is dat volgens het merkenrecht niet verboden. Zelfs als ze een foto van hun nieuwe Nikes op Instagram plaatsen met de hashtag Puma erbij, is dat geen probleem.
Is het echter een schoenenwinkel die een nieuwe Adidasschoenen wil promoten en er vervolgens ook de hashtags #puma en #nike bij plaatst, is dat een ander verhaal. De winkel wil dan meeliften op de populariteit van de andere merken en gebruikt de hashtags als aantrekkingskracht om er iets anders mee te verkopen. Dat mag niet.
Uiteraard mogen concurrenten het ook niet doen. Dat kan namelijk zorgen voor verwarring en weer voor die aantrekkingskracht. Mensen kunnen denken dat een product of dienst onder die andere merknaam valt of daaraan gelieerd is. Zakelijk kun je daarom niet blind populaire hashtags gebruiken. Controleer altijd eerst of het geregistreerd is als merk.
Handelsnaam in een hashtag
Voor handelsnamen of bedrijfsnamen in hashtags gelden regels die lijken op die voor merken in hashtags. Het is alleen niet net zo streng.
Bij een handelsnaam heb je namelijk het recht om die naam exclusief voor je eigen bedrijf te gebruiken, binnen je eigen branche en binnen het geografisch gebied waar de meeste van je klanten vandaan komen.
Een ander bedrijf mag de handelsnaam dus niet als hashtag gebruiken of in een hashtag verwerken wanneer:
- ze de hashtag als handelsnaam gebruiken
- door het gebruik van die hashtag verwarring ontstaat
- de twee bedrijven in dezelfde branche én zelfde geografisch gebied gevestigd zijn.
Hashtags voor winacties en wedstrijden
Kun je iemand deel laten nemen aan een winactie of wedstrijd door ze gebruik te laten maken van een hashtag? Je kunt iemand een post laten ‘inzenden’, door ze daarbij te verplichten ook de hashtag te gebruiken of je kunt iemand verplichten een hashtag te gebruiken in een post om mee te kunnen doen aan een winactie. Let wel op dat dit volgens de voorwaarden van verschillende social mediakanalen niet altijd mag.
De verplichting om een hashtag te laten gebruiken is alleen niet genoeg. Het kan immers zijn dat iemand de hashtag gebruikt omdat het een populaire hashtag is en ze zo beter op hopen te vallen. Dat is dus anders dan dat het bewust wordt gebruikt om mee te doen of iets in te zenden.
De hashtag zou minimaal voldoende uniek moeten zijn. Niet net zo origineel dat er een auteursrecht op zou kunnen rusten wellicht, maar wel zo uniek dat iedereen weet of aan de hashtag kan zien dat bij het gebruik van die hashtag je automatisch meedoet. Een hashtag als #bedrijfwedstrijdinzending zou dus misschien net door de beugel kunnen om wel als inzending te kunnen werken.
Voorbeeld Gemeente Rotterdam
Via Instagram schreef de Gemeente Rotterdam een aantal jaar geleden een wedstrijd uit. Met de hashtag #mijn14mei kon je deelnemen en van de winnaars zou de foto op het instagramaccount van Stadsarchief Rotterdam belanden. Ondanks dat 14 mei voor Rotterdam een belangrijke datum is, is de hashtag naar mijn mening niet uniek genoeg. Veel meer dan een datum met het woord ‘mijn’ ervoor is het immers niet. Dat daar voor Rotterdammers wel een betekenis aan gegeven kan worden, maakt het nog niet voor iedereen een unieke hashtag. Stel dat de hashtag een populaire hashtag wordt in april en de eerste twee weken van mei. Genoeg mensen die vervolgens die hashtag gaan gebruiken, eenvoudigweg omdat het populair is, maar nooit hadden kunnen en ook niet hadden hoeven denken, dat ze daarmee eigenlijk mee zouden doen aan een wedstrijd, met een mogelijke verveelvoudiging van hun foto tot gevolg.
Nou hebben ze het in Rotterdam slim opgelost, door niet al die afbeeldingen meteen maar te gaan gebruiken. Met winnaars hebben ze contact opgenomen en vervolgens alsnog om toestemming gevraagd om de foto te mogen gebruiken. Dat is slim, want zo kun je mensen wel makkelijk mee laten doen door ze de hashtag te laten gebruiken, zonder met de onzekerheid te zitten of mensen de voorwaarden wel hebben gelezen en daar mee akkoord zijn. Dat akkoord regelde Rotterdam achteraf.
Een hashtag kan dus niet (gemakkelijk) een ‘ik ga akkoord met de voorwaarden’ betekenen.
User Generated Content met Hashtags
Bestaan die eigenlijk, user generated hashtags? Community hashtags? We nemen in elk geval wel gemakkelijk hashtags van elkaar over. Omdat we ze toepasselijk vinden of omdat we de hashtag gewoon goed, mooi, slim of simpelweg populair vinden. De vraag is alleen, kun je met hashtags zorgen voor user generated content?
In je bio vermelden met welke hashtag iemand toestemming geeft om te mogen reposten is niet genoeg. Net zoals bij de winacties en wedstrijden geldt dat iemand niet per se de bio eerst gezien hoeft te hebben om wel de hashtag tegen te komen en te willen gebruiken vanwege de populariteit ervan. Het woord ‘repost’ in de hashtag zou kunnen helpen, maar weet je dan al zeker dat iemand die begrepen heeft en het gebruik bedoelde als toestemming? Waarschijnlijk niet.
Zet de hashtag dus in om de content te kunnen vinden en stuur daarna gewoon een DM om toestemming voor het reposten te vragen.