Modelovereenkomsten FAQ

2. Geeft een modelovereenkomst zekerheid?

Nee. Een modelovereenkomst geeft geen zekerheid. De Belastingdienst mag achteraf bepalen of er sprake was van een arbeidsovereenkomst of van een opdrachtgever-opdrachtnemer relatie.

Voor zover het wat zekerheid zou geven, is deze vooral van belang voor de opdrachtgever. Als namelijk achteraf blijkt dat er toch sprake was van een arbeidsovereenkomst, moet vooral de werkgever alsnog allerlei premies en belastingen gaan betalen, die hij niet kan verhalen op de werknemer. Aangezien de opdracht in feite met terugwerkende kracht als arbeidsovereenkomst wordt beoordeeld, is de opdrachtnemer dus altijd werknemer geweest.

3. Hoe beoordeelt de Belastingdienst de relatie?

Tsja, als we dat nou eens zouden weten. De Belastingdienst gaat er eigenlijk vanuit dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst en dus van persoonlijke arbeid, loon én gezag.

Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Persoonlijke arbeid is er al snel wanneer er een ZZP’er wordt ingehuurd, met specialistische kennis of met een heel eigen stijl. De ene tekstschrijver is de andere nog niet. Niet elke ZZP’er heeft de mogelijkheid om een ander het werk te laten doen voor de opdracht die hij/zij heeft aangenomen.
Loon is de tegenprestatie voor werk. In de basis wordt er loon berekend op basis van gewerkte tijd. Een prestatiebeloning mag ook, zolang dit nooit minder is dan het minimumloon. Er gelden geen regels voor minimumloon bij een overeenkomst van opdracht. Als er ook geen vergoeding is voor ziektedagen en er geen vakantiegeld wordt uitbetaald, is dat een van de aanwijzingen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Gezag gaat over de vraag in hoeverre de opdrachtgever iets te zeggen heeft over de uitvoering van de werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld ook aan op welke tijdstippen er gewerkt moet worden.
Het uitgangspunt is dat een opdrachtnemer met eigen materiaal werkt. Dat de bouwvakker zijn eigen hamer heeft, de fotograaf met een eigen camera werkt en de freelance journalist een eigen laptop meeneemt.

4. Wat moet er wel in de overeenkomst staan?

5. Hoe kan ik voorkomen dat er een arbeidsovereenkomst ontstaat?

Als je wil voorkomen dat de Belastingdienst achteraf alsnog zegt dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst of van een fictieve arbeidsrelatie, dan zul je moeten zorgen dat je voorkomt dat de omstandigheden lijken op die van een arbeidsovereenkomst. Als je werkt met een door de Belastingdienst goedgekeurde overeenkomst, moet je dus ook zorgen dat je precies zo werkt als je in die overeenkomst hebt afgesproken.

6. Is het verstandig wel met een modelovereenkomst te werken?

Een overeenkomst is handig om de afspraken tussen opdrachtnemer en opdrachtgever helder te maken. De overeenkomst zelf geeft echter geen zekerheid over de arbeidsrelatie. De Belastingdienst kijkt naar de feitelijke situatie. Als je alleen een overeenkomst wil sluiten voor deze fiscale zekerheid, dan heeft het niet zoveel zin. Wil je ook andere afspraken maken, dan wel.

!Let op! De Belastingdienst heeft de overeenkomsten alleen gecontroleerd op deze fiscale onderdelen over de arbeidsrelatie. De Belastingdienst controleert niet of alle andere zaken ook redelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan het intellectuele eigendomsrecht (auteursrecht van teksten, ontwerpen, afbeeldingen, muziek etc.), betalingscondities, opzegmogelijkheden, verantwoordelijkheden, levertermijnen en ga zo maar door.

7. Heb ik elke keer een nieuwe overeenkomst nodig?

Nee. Sterker nog, als je vaak mondeling afspraken maakt, zou je ook kunnen verwijzen naar het nummer van de modelovereenkomst die je wil gebruiken. Daardoor kun je heel snel een afspraak maken. Zelfs als dat in een DM of WhatsApp gebeurt. Verstandig is het niet, omdat die overeenkomsten te algemeen zijn en er wellicht zaken in staan die je helemaal niet zo af wil spreken.

Opdrachtnemers zou ik aanraden voor zichzelf een overeenkomst op te (laten) stellen, die ze voor alle verschillende opdrachtgevers kunnen gebruiken. De werkzaamheden zijn tenslotte vaak wel ongeveer hetzelfde. Je kunt heel specifieke afspraken per opdracht dan simpelweg invullen. Denk aan deadlines, resultaten die behaald moeten worden of andere zaken die je afspreekt.

8. Is de VAR in het transitiejaar nog geldig?

Nee. De VAR is sinds 1 mei 2016 niet meer geldig. Ook niet als je op 28 april nog een VAR van de Belastingdienst hebt ontvangen. Het overgangsjaar is bedoelt om opdrachtnemers en opdrachtgevers gezamenlijk orde op zaken te laten stellen. De Belastingdienst belooft niet actief te zullen handhaven, tenzij er sprake is van grootschalige schijnzelfstandigen (wat dat dan ook precies moge zijn volgens de Belastingdienst).

Overigens kan het wel zo zijn dat als de Belastingdienst bij de belastingaangifte (inkomstenbelasting) in 2017 denkt te merken dat er toch sprake moet zijn geweest van een arbeidsovereenkomst, de Belastingdienst alsnog zal handhaven. Het is daarom belangrijk ook tijdens dit overgangsjaar ervoor te zorgen dat die schijn ontbreekt.

9. Moet ik mijn algemene voorwaarden aanpassen?

Nee, dat hoeft niet. Alhoewel het voor ZZP’ers juist een goed idee kan zijn om de bepalingen die de Belastingdienst belangrijk vindt, juist op te nemen in de algemene voorwaarden.

Let wel: een overeenkomst is altijd specifieker dan algemene voorwaarden. Wat je in een overeenkomst afspreekt, zal dus altijd voor gaan.

10. Is werken vanuit een B.V. een oplossing?

Nee. Als er maar één persoon voor die B.V. werkt en het en persoonlijke B.V. is, dan helpt het niet. De persoon is dan namelijk Directeur Groot Aandeelhouder (DGA) en niet een werknemer van de B.V.. De Belastingdienst controleert dan nog steeds de feitelijke situatie. Ondanks dat de overeenkomst met de B.V. is gesloten en niet met een persoon, moet nog steeds worden uitgesloten dat er sprake is van persoonlijke arbeid, loon en gezag.

Hulp bij contract opstellen

Lees ook:
– Heb je écht een modelovereenkomst nodig?
– Hoe nuttig zijn de modelcontracten en Wet DBA?