Summer School: Mag ik bekende figuren gebruiken in mijn producten
Het komt regelmatig voor: een ondernemer maakt leuke producten. Sommige producten voor de voorraad, andere producten op verzoek. Wat verkoopt er nu beter dan producten met bekende figuren erop? Zoals Disneyfiguren, Jip en Janneke, stripfiguren etc. Mag je die zomaar op je producten gebruiken? En als je nou producten koopt waar deze figuren al op afgebeeld staan, zoals een stripboek of inpakpapier, kun je dan deze producten gebruiken om er een nieuw product mee te maken?
Merk
Meestal rust er op die bekende figuren een merkenrecht. Een van de rechten die je verkrijgt met dat merkrecht, is dat je weerstand kunt bieden tegen anderen die door het gebruik van het merk ongerechtvaardigd voordeel trekken of dat het gebruik afbreuk doet aan de reputatie van het merk.
Een merk van een ander gebruiken om er zelf geld mee te verdienen, zonder dat je er toestemming voor hebt mag dus niet. Iets mooiers kan ik er niet van maken.
LawStories in je mailbox?
Auteursrecht
En rust er geen merkrecht op het figuur, dan waarschijnlijk wel een auteursrecht. En volgens het auteursrecht mag je niet openbaar maken of verveelvoudigen. De afbeelding gebruiken op je eigen producten is een verveelvoudiging van die afbeelding. Meer hoef ik er niet meer over te zeggen, toch?
Producten recyclen
Producten tweedehands verkopen is geen probleem. Dat komt door de zogenoemde ‘uitputting’. Het product is eenmaal in de markt gebracht en mag daarom weggeven of doorverkocht worden. Wat echter niet altijd mag is er een ander product van maken. Met oude kleren waar je de stof van gebruikt zal er niet zoveel aan de hand zijn, maar zodra je een product gebruikt waarmee je in botsing komt met het auteursrecht of merkrecht wel. Bijvoorbeeld omdat je uit een oud stripboek de stripfiguren knipt en daar postkaarten van maakt die je verkoopt.
Consequenties
Nee, het mag niet. Dat is wel duidelijk. Waarom doen zoveel mensen het dan toch? Zeker de grote merken hebben eigen juridische afdeling of schakelen een advocatenkantoor in om dit soort inbreuken aan te pakken. Soms vragen simpelweg de verkoop te stoppen, maar de geëiste schadevergoedingen kunnen zeer hoog oplopen! Ondanks dat de merken een of meerder personen fulltime inzetten om inbreuken op te sporen, zullen ze niet iedereen tegelijkertijd vinden. En als ze dat al doen, zullen ze soms de keuze maken de grotere inbreuken eerder aan te pakken. Maar je wil niet weten hoeveel mensen mij opbellen en zeggen ‘maar zoveel verdien ik er helemaal niet mee’. Het merk heeft de ontwerper of webwinkel gevonden en wil het aanpakken. Het maakt nauwelijks uit hoeveel je er mee verdient hebt. Denk daarom alsjeblieft niet dat je ‘toch maar een kleine ondernemer of hobbyist bent’ en daardoor onder de radar zult blijven. De schadevergoedingen zijn hoger dan je lief zijn. En als je toch inbreuk wenst te maken: ondernemen is ook risico nemen. Die schadevergoeding hoort er dan eigenlijk een beetje bij.
Lees ook:
– Chunk is een merk, mag je het woord gebruiken?
– Herpublicatie van een artikel, mag dat?
– “Maar die poster heb ik toch gekocht?”