Kan een Nederlandse blogger een boete krijgen voor een recensie?
Een Franse blogger moest de titel van haar blog veranderen, €1.500,- aan schadevergoeding en €1.000,- aan proceskosten betalen, nadat ze een zeer negatieve recensie over een restaurant op haar blog had geplaatst. Kun je in Nederland ook zo’n ‘boete’ krijgen? Als je te ver gaat, kan alles, maar wanneer ga je in Nederland te ver?
Een blog om te vermijden
“L’endroit à éviter au Cap-Ferret: Il Giardino” Ofwel: Een plek om te vermijden in Cap-Ferret: Il Giardino.
Het is een blog over haar ervaring in dat restaurant. Hoe er vanalles mis ging en ze daar personeel regelmatig op heeft aangesproken om het te kunnen herstellen, maar dat gebeurde niet. Ze noemt de eigenaar een diva en komt uiteindelijk tot de conclusie dat je deze plek maar beter kunt vermijden.
Het blog Cultur’elle draait vooral om boek- en filmrecensies met nog wat andere blogposts tussendoor. Het is geen culinaire site en ze is geen culinair recensent. Haar website had kennelijk zo’n 3000 volgers (wat dat ook moge betekenen) en ze heeft ruim 2000 volgens op twitter. Een vrij groot bereik dus.
Bovendien kwam deze blogpost op plaats 4 in Google naar boven wanneer er naar het restaurant gezocht werd. Het kostte het restaurant gasten, dachten ze, dus werd er een rechtszaak aangespannen.
De blogpost ging eind augustus 2013 online en werd eind juni 2014 offline gehaald.
LawStories in je mailbox?
Eerlijk over bloggen
In Nederland speelde onlangs een gelijksoortig geval. NLBewustgezond schreef een blog over het Voedingscentrum en hoe dat vroeger en nu gefinancierd werd en wie er aan de leiding staan van die club. Dat vond het Voedingscentrum niet zo leuk. Ze lieten een advocaat een brief sturen. De tekst moest aangepast worden. Zo niet, zouden ze €1000,- vorderen per dag dat de oude tekst online stond. Matthijn Tromp liet het niet op een rechtszaak aankomen en verwijderde de volledige post.
Rechtszaak
Hoe alles precies verlopen is in het geval van Cultut’elle en wat de uitspraak precies is geweest, heb ik zo snel niet kunnen vinden.
Kennelijk was er sprake van een kort geding, waarbij mevrouw Doudet zichzelf heeft verdedigd. De titel moest veranderd worden, zodat er niet zo’n negatieve titel hoog in Google zou staan. Bovendien moest er schadevergoeding betaald worden en moest de blogger ook de proceskosten van het restaurant betalen.
De blogger heeft daarop besloten de gehele blogpost offline te halen.
Wat heeft dit nu opgeleverd? De blogpost is inderdaad verdwenen en Il Giardino heeft online internationale bekendheid gekregen vanwege de website. In plaats van de negatieve blogposts, zijn er dus veel publicaties te vinden over de rechtszaak die alsnog over die negatieve blogpost gaan. Ik vermoed dus dat deze rechtszaak het restaurant meer kwaad dan goed heeft gedaan.
Dat is overigens altijd een verstandige overweging om te maken: wel of niet procederen. Wat is je doel? Schikken is vaak sneller en beter. Procederen kost tijd en geld, maar kan er dus ook voor zorgen dat je meer aandacht naar je toe trekt dan je wil. Juist in zo’n geval als dit, waarbij het de bedoeling was om minder negatieve aandacht te krijgen.
Vrijheid van Meningsuiting
Bij het schrijven van een blog, maakt de blogger gebruik van diens uitingsvrijheid. Het recht op vrijheid van meningsuiting staat echter niet op zichzelf. Er moet rekening gehouden worden met rechten van anderen. Je kunt dus niet ongelimiteerd maar zeggen of schrijven wat je wil, maar de ander kan ook niet elke negatieve publiciteit maar tegenhouden.
In veel gevallen is het en afweging tussen uitingsvrijheid van de een en eer en goede naam van de ander. Daarbij moet rekening gehouden worden met ‘alle omstandigheden van het geval’. Denk bijvoorbeeld aan:
– Het bereik van het artikel
– Is het een column of satire of juist een wetenschappelijk stuk
– Door wie is het geschreven: een expert of een amateur
– Is het onderbouwd of zijn het enkel stellingen
– Op welk medium is het geplaatst en wie is het publiek
– Heeft het een tijdelijk karakter of niet
Per saldo gaat het daarbij om de impact die het artikel heeft gemaakt en hoe het artikel opgevat zal worden. Als een expert iets zegt in een wetenschappelijk, goed onderbouwd stuk in bijvoorbeeld NRC Handelsblad of vakmedia, wordt het stuk serieus genomen. Als er dan toch onwaarheden in blijken te staan, zal dat de schrijver zwaarder aangerekend worden. Had datzelfde artikel op een blog gestaan met weinig bereik, wordt het de schrijver minder aangerekend.
Negatief mag, maar blijf redelijk
Je mag gerust je mening geven. Ook als deze negatief is. Maar blijf wel redelijk. Laat het niet beledigend worden en vertel geen onwaarheden. Probeer het te houden bij feiten en zaken waar je zeker van bent. Als je iets niet zeker weet, brengt het dan niet als feit, maar laat duidelijk merken dat je het niet zeker weet en waar jij je vermoedens op gebaseerd hebt.
Om het voorbeeld van NLBewustgezond aan te halen: daar wordt duidelijk vermeld wat zich in het verleden afspeelde en hoe het nu in elkaar steekt. Hij trekt geen (voorbarige) conclusies, maar stelt wel kritische vragen. Als er feitelijke fouten in staan hadden het Voedingscentrum en de blogger daar best samen uit kunnen komen. Het zou zo kunnen zijn dat de blogger vooral geschrokken is en dus het geheel maar offline heeft gehaald.
Andere websites over de Franse rechtszaak: Computerworld / Volkskrant / MissLipgloss / Techdirt / BBC
Meer over de situatie bij NLBewustgezond: A Healthy Life
Lees meer over blogs en de vrijheid van meningsuiting:
– 3 Belangrijkste regels voor Bloggers
– In de media: “Ik ben bang dat ze mijn dochter vermoord”
– Als je mening maar onderbouwd is
– Hoe kan ik iemand zwart maken op internet?
– Vrijheid van meningsuiting vs. Eer en goede naam
