Mag je een tweet ook offline gebruiken?
Marqt deed een test. Een positieve tweet over een product uitprinten en bij dat product in de winkel plaatsen in de hoop daarmee de verkoop te stimuleren. Referenties van echte mensen doen het tenslotte altijd goed. Er is echter één klein probleempje: ze hebben dit zonder toestemming gedaan. Marqt vindt dat zelf overigens geen punt, want ‘het was maar een testje’. Dat noemen wij een auteursrechtsmoesje. En ook ‘de volgende keer zullen we het melden’, maar dat is wat anders dan toestemming. Dus Marqt, even opletten, anders koop ik mijn Tony’s in het vervolg elders.
Euhm, @MarqtAmsterdam echt superleuk dat jullie m'n tweet en foto bij een product zetten als promotie maar krijg ik daar ook nog iets voor? pic.twitter.com/YGuOUms11Q
— Joris van den Berg (@jorisvdberg) November 17, 2016
Auteursrecht op een tweet
Allereerst: kun je überhaupt auteursrecht hebben op een tweet? In principe wel. Moet het wel voldoende creatief voor zijn. Althans: niet te banaal en triviaal. Niet iets wat iedereen zomaar dagelijks zou kunnen zeggen. Een tweet is altijd kort. Daarom is het lastig om het voldoende uniek te maken. Maar misschien dat deze tweet het wel zou halen. Al is het maar omdat we de woorden connaisseur en zalig niet meer zo vaak gebruiken in Nederland.
Als er geen auteursrecht op zou rusten, zou de tekst van de tweet wel gebruikt mogen worden (heb ik het over het overige nog niet gehad). Als er wel auteursrecht op zou rusten, dan zou zelfs de tekst niet zonder toestemming gebruikt mogen worden.
LawStories in je mailbox?
Portretrecht
Een portret bij een referentie werkt altijd goed. Wekt meer vertrouwen, maakt het authentieker en dat soort zaken. Ik begrijp wel waarom Marqt dit zo gedaan heeft. Maar het mag niet. De persoon is immers duidelijk herkenbaar op de foto, dus er is sprake van een portret. Door het portret op deze manier te gebruiken, als een reclame-uiting, heeft de geportretteerde een redelijk belang om zich tegen openbaarmaking te verzetten. Natuurlijk, het is een onschuldige foto en de persoon heeft zelf getweet, maar door het maken van dit bordje, lijkt het alsof de persoon met deze openbaarmaking heeft ingestemd en alsof het meer is dan een eenvoudige aanbeveling. De commerciële belangen van Marqt wegen in dit geval niet op tegen het belang van de geportretteerde om niet in een reclame-uiting voor te komen. Dat de geportretteerde deze maaltijd koopt bij Marqt en daar tevreden over is, wil immers nog niet zeggen dat hij verder in verband gebracht hoeft te worden met Marqt.
Is het niet gewoon een retweet?
Ik heb dus nog geen ‘print en retweet knop’ of iets dergelijks gezien. En al helemaal niet dat het ook nog aangepast mag worden. De tweet zelf was kennelijk nog niet duidelijk genoeg. De tekst ‘over ons kant-en-klaar gerecht roti kip massala’ is toegevoegd en alles is in de huisstijl van Marqt geplaatst met zelfs nog een oproep om ook over hun maaltijden te tweeten. Nergens in de voorwaarden van Twitter zien staan dat dit mag.
Het is toch al openbaar?
Zijn account staat inderdaad niet op privé, maar dat iets al openbaar is, wil nog niet zeggen dat je er maar alles mee mag doen. Zeker niet zoals Marqt het nu gebruikt heeft. Ze hebben de tweet ook nog eens in een eigen huisstijl gegoten en er extra teksten bij gezet, waardoor het niet meer alleen een tweet is, maar het een advertentie is geworden.
Het gaat hier om een testje
“We vonden het zó’n leuke tweet.. Het gaat hier om een testje, we halen ‘m binnenkort weer weg.”, zegt Marqt op Facebook. Maar ze hadden het helemaal niet zomaar als testje mogen gebruiken, laat staan dat ze nu zeggen dat hij nog even blijft staan. Nou ja, nou vindt Joris het ook geen probleem, als er maar wel wat leuks tegenoverstelt. Regelmatig wat van die maaltijden thuisbezorgd ofzo, stel ik me zo voor.
Daarnaast wil Marqt dit vaker gaan doen, als dit testje een succes blijkt. Dan gaan ze mensen wel vooraf inlichten. Maar ja, inlichten is natuurlijk nog geen toestemming…
Quid pro quo
“Quid pro quo moet Marqt als q-liefhebber toch ook als muziek in de oren klinken”, zegt Joris tegen Marqt op Facebook. Ofwel, voor het een, hoort het ander. Als de een iets geeft, hoort de ander daar wat voor terug te doen. Marqt zou juridisch natuurlijk al genoeg hebben aan enkel toestemming.
Maar voor een licentie voor het gebruik van een auteursrechtelijk beschermd werk, worden normaal ook vergoedingen betaald. Dus waarom nu niet? Dat hoeft niet in geld te zijn, dat mag ook maaltijdverstrekking zijn. Lijkt me nog best een leuk idee dat wie positief over een bepaald product getweet heeft, een bepaalde hoeveelheid van dat product krijgt van Marqt (verdeeld over het jaar). Kost Marqt minder dan de winkelwaarde, terwijl het de persoon die tweette, het wel de winkelwaarde oplevert. Lijkt me een win-win situatie. Wel nog even afspreken hoe lang Marqt de tweet mag gebruiken.
Lees hier ook over bij De Beste Social Media.
