Mag je een opgenomen gesprek publiceren?

Met toestemming mag alles

Als je toestemming hebt voor de opname van het gesprek is het natuurlijk ook al niet meer heimelijk en is het opnemen van het gesprek niet strafbaar als je er niet zelf aan deelnam en ook geen opdracht had.

Zo is dat natuurijk ook met het publiceren van zo’n gesprek. Heb je van de gespreksdeelnemers toestemming, dan mag je het uiteraard publiceren.

Het is verstandig die toestemming schriftelijk vast te leggen, zodat hier achteraf geen misverstanden over kunnen ontstaan.

Opname van een gesprek, is een persoonsgegeven

Een gesprek is meestal een persoonsgegeven. Persoonsgegevens zijn namelijk alle informatie die direct of indirect herleidbaar zijn tot een persoon. Een stem en inhoud van het gesprek kunnen al zorgen voor die herleidbaarheid. Dan hebben we natuurlijk ook nog datum en tijdstip van het gesprek. Al helemaal als iemand met een naam opneemt of iemand bij publicatie de naam van de gesprekspartner vermeld, is het een persoonsgegeven geworden.

Persoonsgegevens mag je niet zomaar verwerken. De AVG heeft daar regels voor.

Voor strikt privé en huiselijk gebruik, is het geen probleem. Een gesprek opnemen voor eigen gebruik, om later terug te kunnen luisteren, mag dus gewoon.

Of je het daarbuiten mag verwerken hangt ervan af of je daar een grondslag en een gerechtvaardigd doel voor hebt.

Publiceren: een belangenafweging

Of je een gesprek mag publiceren komt vaak neer op een belangenafweging.

Het privéleven, je privacy, is een grondrecht. De vrijheid van meningsuiting is dat ook. Die moeten tegen elkaar worden afgewogen. Dat is niet altijd een makkelijke klus. Per geval zal daarom beoordeeld moeten worden hoe die belangenafweging uitvalt. Veel factoren spelen een rol:

• Het onderwerp: is het deel van het maatschappelijk debat?
• Wat is de nieuwswaarde?
• Wie zegt het? Hoge bomen vangen veel wind.
• Waar wordt het gepubliceerd? Wat is de impact van het medium?
• Wat wordt er verder gezegd over het gesprek?
• Is er geknipt in de opname?

Dit zijn geen vaste vragen. Er zouden nog veel meer vragen gesteld kunnen worden. Het hangt echt af van de specifieke omstandigheden van het geval. Er is geen vaste formule.

Citeren uit een gesprek

Het gesprek kan natuurlijk opgenomen zijn, maar niet worden gepubliceerd. Bijvoorbeeld omdat iemand weet dat publiceren niet altijd mag.

Het gesprek uitwerken en dus niet de opname, maar wel de volledig uitgesproken tekst publiceren, stuit op dezelfde problemen en nodige belangenafweging als het publiceren van de opname.

Mag je dan wel citeren uit een gesprek? Uiteraard hangt het hier weer af van het citaat zelf en de context waarin het citaat gepubliceerd wordt. Ook als je alleen maar citeert of een gesprek samenvat (in eigen woorden) kan dat een inbreuk op de privacy opleveren. Het lastige is dat het erg afhangt van de specifieke situatie.

Wanneer wordt dit beoordeeld?

Wanneer en door wie wordt beoordeeld of een gesprek gepubliceerd zou mogen worden? In eerste instantie moet de publicerende partij dat zelf doen.

Daarna zou je het in een civiele procedure kunnen voorleggen aan de rechter. Als je vooraf weet dat er gepubliceerd gaat worden, kun je het ook vooraf al laten controleren. Rechters zijn wel voorzichtig met vooraf verbieden. Het mag immers geen censuur worden.

In alle gevallen kun je het na publicatie aan de rechter voorleggen. Een groot deel van het leed is dan natuurlijk al geschiedt en je moet je altijd afvragen of je het probleem met een procedure niet nog groter maakt, omdat er dan juist aandacht gevestigd zal worden op die opname. Maar misschien is die tijdelijke aandacht minder erg dan dat het gesprek eeuwig gepubliceerd blijft staan. Dit is een persoonlijke afweging.