Filmen tijdens de Sinterklaasintocht, wie mag dat?
Filmen en fotograferen tijdens de Sinterklaasintocht. Mag dat en wat mag je dan met die beelden doen? Nu de AVG in werking is getreden en discussies rondom Sinterklaas niet bepaald afnemen, krijgen we steeds meer de vraag of en hoe er dan gefilmd en gefotografeerd mag worden tijdens de intocht. Iedereen wil veilig naar de intocht kunnen en niet geassocieerd worden met het andere kamp.
Persoonsgegevens van Sinterklaas en Piet
Weten we wie Sint en de Pieten zijn? Bij de landelijke intocht weten we prima wie Sinterklaas is. Bekende Pieten, ongeacht hun pak en de schmink herkennen we ook. Als we deze personen filmen of fotograferen, verwerken we persoonsgegevens.
Bij lokale intochten is meestal ook bekend wie Sinterklaas is. Pieten zullen soms wel of niet te herkennen zijn. Als je op kunt zoeken wie Sinterklaas is en wie de Pieten zijn, verwerk je ook persoonsgegevens.
De vraag is of je met enige tijd, geld en inspanning kunt achterhalen wie het zijn. Zo ja, dan zijn het persoonsgegevens.
LawStories in je mailbox?
Persoonsgegevens van het publiek
Het publiek dat op een intocht afkomt kennen we meestal niet. Zeker niet als het om de landelijke intocht gaat. In een dorp is het misschien anders, omdat je daar meer mensen kent.
Of het in zo’n menigte ook gaat om persoonsgegevens, hangt dus af met hoeveel tijd, geld en inspanning je kunt achterhalen wie het zijn. Kun jij dat niet, maar fotografeer of film je de personen wel of staan ze in de achtergrond, terwijl je Sinterklaas net goed in beeld hebt, dan zij het, voor jou, geen persoonsgegevens en is de AVG niet van toepassing.
Maar let op: voor een ander kan dat wel zo zijn én we mogen het portretrecht niet vergeten.
Persoonlijk en huiselijk gebruik
De AVG, maar ook het portretrecht, zijn niet van toepassing op strikt persoonlijk en huiselijk gebruik. Foto’s op je telefoon, lijstjes aan de muur of zelfs geüpload naar je persoonlijke social media account, dat niet voor iedereen toegankelijk is, valt onder persoonlijk gebruik.
Mag je persoonsgegevens verwerken
Door mensen te filmen of te fotograferen, verwerk je persoonsgegevens. Er mag veel, maar het is niet ongelimiteerd en je moet het vooral goed gefundeerd doen. Als je bovenstaand schema volgt, dan weet je of je persoonsgegevens mag verwerken.
Foto’s en video waar personen herkenbaar op zijn, zijn verwerkingen van bijzondere persoonsgegevens. Portretten zijn namelijk bijzondere persoonsgegevens. Die mag je niet zomaar verwerken. Alleen als je daar een uitzondering voor kunt gebruiken.
Journalistiek (vrijheid van meningsuiting) en artistieke uitdrukkingsvormen zijn belangrijke uitzonderingen op basis waarvan bijzondere persoonsgegevens toch wel verwerkt mogen worden.
Natuurlijk blijft een grondslag en een gerechtvaardigd doel nodig en moet er nog steeds zorgvuldig worden omgegaan met bewaartermijnen en beveiliging.
Lees ook: mag je nog kinderen filmen en fotograferen na de AVG?
Portretrecht
Goed, de AVG zal niet zo snel in de weg zitten wanneer je filmt of fotografeert voor jezelf of wanneer je vooral verslag doet van het evenement en dus gebruik maakt van de uitzondering voor de journalistiek.
Maar dan hebben we het portretrecht nog. Dat gaat niet zozeer over het verwerken van de persoonsgegevens, maar over het mogen publiceren van een portret. Dan maakt opeens ook niet meer uit of jij de personen op de foto kent of dat kunt achterhalen, maar de vraag is of mensen die de foto’s of video’s zien die personen kunnen herkennen. Als de personen te herkennen zijn, dan is er sprake van een portret.
Vervolgens moet er een belangenafweging gemaakt worden. Aan de ene kant staat de vrijheid van meningsuiting en het recht om foto’s en video te mogen publiceren en aan de andere kant staat het recht op een privéleven en het recht op eer en goede naam.
Over het algemeen kun je zeggen dat onschuldige foto’s, die bovendien in een onschuldige context worden gepubliceerd, meestal zijn toegestaan, omdat in die gevallen de vrijheid van meningsuiting zwaarder weegt dan het recht op een privéleven. Maar is de foto ergens gemaakt waar iemand er niet op bedacht had hoeven zijn dat hij/zij gefilmd of gefotografeerd zou worden of komt er onder de foto een ondertitel te staan die niet klopt en die iets over iemand suggereerd dat niet waar is, dan is de kans groot dat het portretrecht in dat geval zwaarder weegt dan de vrijheid van meningsuiting.
Lees ook: Fotograferen tijdens een straatfeest, inbreuk op privacy?
Meestal heb je dus geen toestemming nodig om mensen te mogen filmen of fotograferen. Als je het niet publiceert mag er veel. Wil je wel publiceren, let dan in elk geval op de context. Wil je portretten commercieel in gaan zetten, dan is toestemming vaak wel nodig. Die toestemming kun je vastleggen in een quitclaim. Als je vooraf al weet wat je gaat filmen of fotograferen en hoe ze gebruikt gaan worden of dat je het bijvoorbeeld commercieel wil verkopen in een beeldbank, dan kun je daar een quitclaim op inrichten en daar wat printjes van meenemen, zodat ze snel en gemakkelijk ondertekend kunnen worden.
