Zo kun je (il)legaal geld verdienen met Instagram
Meer volgers op Instagram? Dat doe je het beste door content van anderen op jouw instagram account te delen. Easy peasy. Vooral als je toch geen toestemming vraagt, maar het gewoon doet. Meer geld verdienen met instagram? Dan moet je content vooral mooi en consistent zijn. Goed beeld maken kost tijd, dus is ‘lenen’ van anderen een stuk makkelijker. Een minuscuul klein probleempje: zomaar content van anderen op je account publiceren mag niet.
Auteursrecht gaat voor
Op een werk met een eigen en oorspronkelijk karakter, dat het stempel van de maker draagt, rust een auteursrecht. Ofwel: een werk moet voldoende creatief zijn. Die drempel is relatief laag. Hoe het werk gemaakt is, maakt ook niet uit. Een foto gemaakt met een telefoon en al dan niet bewerkt met apps. Een potloodtekening, een houtskoolschets, digitale illustraties of ontwerpen. Waarmee je het werk maakt, de techniek die je gebruikt en met welk doel je een werk maakt, doet niet ter zake. En wie het auteursrecht heeft, heeft ook zeggenschap over dat werk. Over of het werk openbaar gemaakt en verveelvoudigd mag worden en onder welke voorwaarden dan.
LawStories in je mailbox?
Uitzonderingen op het auteursrecht
Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen op het auteursrecht. Een van de belangrijkste daarvan is het citaatrecht. Een andere is de parodie. Als je gebruik kunt maken van een van die uitzonderingen, dan kan de maker niets tegen het gebruik doen.
Let op! Je moet wel aan alle criteria voldoen.
Dat is precies waar het vaak fout gaat. Bij het citaat wordt misschien nog net wel de naam genoemd, maar blijft de afbeelding een versiering. Dan is het dus geen citaat meer.
Andermans werk gebruiken is een inbreuk
Werk van een ander gebruiken om je eigen instagram account te vullen, is dus een inbreuk op auteursrecht. Zelfs als je niet wist dat het niet mocht. Zelfs als je te goeder trouw was. Dat maakt voor het auteursrecht niet uit. Als er sprake is van een inbreuk, kan de maker om schadevergoeding of winstafdracht vragen. Ze hoeven niet eerst te waarschuwen.
Lees ook: Auteursrecht en Instagram, gaat dat wel samen?
Vraag om toestemming
Een eenvoudige oplossing is natuurlijk om gewoon om toestemming te vragen. Even een DM sturen, mailen of bellen. Vaak is de toestemming binnen enkele minuten geregeld. Zoveel geduld moet je toch nog wel op kunnen brengen. Bovendien een goed moment om afspraken te maken over naamsvermelding, bewerking van het werk en eventueel een betaling. Misschien kun je met die persoon zelfs afspreken dat je ook voor de toekomst toestemming krijgt, dan heb je later dat contact niet meer nodig.
‘De markt moet een oplossing bieden’
Er zijn natuurlijk al apps die reposten op instagram makkelijker maken en die in principe meteen zorgen voor naamsvermelding. Dat is leuk, maar ook daarvan gebruik maken is in eerste instantie nog steeds een inbreuk op het auteursrecht. Naamsvermelding is niet genoeg. Bovendien is het geen oplossing voor afbeeldingen die niet van instagram zelf afkomen, maar bijvoorbeeld van Google geplukt zijn.
Er zijn mensen die vinden dat het inbreuk maken op auteursrecht moet mogen, omdat er nog geen geautomatiseerde oplossing is om te betalen voor beeldgebruik, bijvoorbeeld. Omdat ze vinden dat om toestemming vragen te veel moeite kost. Ja, die ander heeft ook moeite moeten doen om het werk überhaupt te maken. Als ze het werk niet hadden gemaakt, had je het niet eens kunnen gebruiken. Veel kwaad kan die moeite dus niet.
Als je het voor jezelf dan toch gemakkelijker geregeld wil hebben, zodat je geen inbreuk meer maakt, waarom maak je daar dan zelf niet iets voor? De maker heeft immers gewoon het recht om te handhaven op inbreuken. In die zin is het niet het probleem van de maker, maar het probleem van de persoon of het bedrijf dat graag werk van een ander wil kunnen gebruiken, zonder daar moeite voor te doen. Jij bent zelf die markt!
Auteursrecht en social media
Instagram heeft geen regram-knop. Dat maakt het natuurlijk extra lastig. Heeft een maker zelf iets openbaar gemaakt op Facebook, dan is de maker akkoord gegaan met de voorwaarden van Facebook en mogen anderen het werk delen door gebruik te maken van de deel/share knop. Voor Twitter geldt hetzelfde met de retweet en quote knop.
Het is echter een misverstand dat wat eenmaal op social media staat, door iedereen gebruikt zou mogen worden. Je mag het niet downloaden en elders weer uploaden. Je mag niets aan het werk veranderen. Je mag het natuurlijk wel embedden. Er zijn genoeg oplossingen, als je daar zelf maar creatief genoeg in wil zijn.
Instagram als marketingmiddel
Aan de Hogeschool van Amsterdam gaf ik eens een gastles aan (toekomstige) ondernemers. Ze moesten een product bedenken, (laten) maken én het vermarkten. Een van de studenten had een stoere armband bedacht en had een instagram account om het te promoten. Dat account liep goed en werd steeds populairder. Het werkte. Na mijn gastles kwam hij wel naar me toe. Hij gebruikte namelijk afbeeldingen van anderen. Ook portretten van bekende personen. Andere accounts deden het ook, dus dan mocht het toch wel, dacht hij. Ik vroeg hem of er merken waren waar hij liever niet mee geassocieerd wilde worden. Dat was zo. Ik heb hem uitgelegd dat anderen misschien ook liever (nog) niet met zijn merk geassocieerd willen worden. Dat als zij erachter komen dat hun afbeeldingen door hem gebruikt worden, hem dat veel geld zou kosten. Het heeft hem doen besluiten om toch eigen content te gaan maken. Want dat was eigenlijk ook veel beter, zei hij.
Zo kun je wél geld verdienen op instagram
Maak je eigen content! Een open deur? Jazeker, maar waarom doe je het niet? Omdat het te veel tijd kost? Omdat het te moeilijk is? Dat is nou precies waarom je ook niet zomaar content van anderen mag gebruiken.
Wil je toch gebruik maken van content van anderen, zorg dan voor goede afspraken of zorg dat je je post zo inricht dat je de afbeelding misschien wel als citaat zou kunnen gebruiken. Vraag eventueel aan mensen om afbeeldingen in te zenden voor publicatie op jouw account. Nodig eens andere instagrammers uit om jouw account tijdelijk te beheren.
Hoe je alle aandacht vervolgens om kunt zetten in geld, daarvoor moet je niet bij mij zijn. Volg in dat kader voor Kirsten Jassies!
