Vrijheid van Meningsuiting: Dus mag ik alles zeggen wat ik wil
Mierenneuker betekent in mijn woordenboek zoiets als ‘jij bent overdreven positief’ of ‘jij legt op elke slak zout’. Ik bedoel het niet beledigend en ik vind het niet beledigend. Toch kan mierenneuker wel beledigend zijn. Het hangt van de context af. Bijvoorbeeld: of omstanders het hadden kunnen horen.
Vrijheid van Meningsuiting is geen vrijheid tot belediging
Wij Nederlanders staan bekend om onze botheid en directheid. Vroeger stonden we ook nog bekend om onze tolerantie, maar dat is helaas verleden tijd. Zo lijken wel meer van onze grenzen verleden tijd te zijn. Vrijheid van meningsuiting zou kennelijk ook grenzeloos moeten zijn, als we het aan de meeste Nederlanders vragen. Zo werkt het echter niet. Zelfs de vrijheid van meningsuiting kent grenzen. Namelijk, op dat punt waar het in aanraking komt met de rechten van een ander of daar waar het strafrecht de grens stelt. Dat leidt meestal tot een belangenafweging. Dat iemand zich beledigd voelt is bijvoorbeeld nog niet per definitie voldoende om de vrijheid van meningsuiting in te perken. Maar de vrijheid van meningsuiting is ook geen vrijheid om mensen maar zonder limiet te mogen beledigen.
LawStories in je mailbox?
Het gaat om de belangenafweging
De vrijheid van meningsuiting is belangrijk. Maar andere rechten ook. Zoals het recht op eer en goede naam. Smaad(schrift), laster en (eenvoudige) belediging zijn zelfs in het strafrecht geregeld en daarvoor kun je dus achter de tralies gezet worden. Die zaken hebben we kennelijk zo erg gevonden dat we dat niet in het civiele recht onderling maar uit hoeven vechten, maar dat de Officier van Justitie daar zijn/haar best voor gaat doen, als hij/zij inderdaad het idee heeft dat er sprake is van smaad(schrift), laster of belediging.
Toch blijft het vaak neerkomen op een belangenafweging. Welk recht moet op dat moment maar wat zwaarder wegen. Zijn er grenzen over gegaan? De meneer die Fuck de Koning riep, zou vooral tegen de monarchie zijn geweest. Behalve dat een Sinterklaasintocht naar mijn persoonlijke mening daar misschien niet de beste én niet de meest redelijke plek voor is, mag die meneer daar natuurlijk best melden dat hij tegen de Koning is. Hij heeft de vrijheid om dat te vinden en dat te uiten. De vraag is ook niet of hij dat had mogen vinden en of hij het had mogen uiten, maar of hij dat wel op deze manier had mogen doen. Hij had ook gewoon “Leve de Republiek” of misschien “Weg met de Koning” kunnen roepen. Hij had het woord Fuck niet nodig om zijn mening te uiten en zijn punt duidelijk te maken.
Eer en goede naam vs vrijheid van meningsuiting
Als we nou het recht op eer en goede naam en het verbod op belediging afwegen tegen het recht op vrijheid van meningsuiting. Een persoon, dus ook de Koning, mag niet zomaar beledigd worden. Maar het verbod op belediging mag er ook niet toe leiden dat de vrijheid van meningsuiting al te veel beperkt wordt. De vraag is dus vooral, waar ligt, in deze specifieke situatie, de grens?
Ik denk dat met het woord ‘Fuck’ de grens is overschreden. Hij had in andere korte, krachtige, maar niet de grens van belediging overschrijdende, termijn zijn mening kunnen uiten en zijn punt kunnen maken.
Mag pesten dan ook?
Wat ik bijzonder vindt, is dat veel Nederlanders kennelijk vinden dat het woord Fuck gewoon moet kunnen. Dat we vooral onze mening vrij moeten kunnen uiten. Dat we moeten beledigen zoveel als we willen. We vinden die beledigingen eigenlijk wel leuk. Kijk maar naar de populariteit van bepaalde websites en columnisten.
Ik vraag me daarom wel eens af of de uitingen die pesters wel eens maken, dan niet ook onder de vrijheid van meningsuiting kunnen vallen. Niet alles natuurlijk, maar als we de lijn van ‘Fuck de Koning’ doortrekken, zouden zelfs pesters veel mogen. En die vrijheid van meningsuiting mag niet zomaar door bijvoorbeeld een school worden ingeperkt.
Als ik niet mag beledigen en discrimineren, is dat een beperking van mijn recht op vrijheid!
Maar de wereld draait niet om jou. Je bent Remi niet. Er zijn nog andere mensen. En guess what: die hebben dus ook rechten. Echt, ik zou het ook bijna niet geloven, maar het is echt waar! Gek he. En nee, jouw normen zijn misschien niet hetzelfde als van die persoon. Daarom gaat het er ook niet om of iemand anders zich beledigd voelde en het gaat er ook niet zozeer om hoe jij een uiting bedoelde. We proberen zo goed en zo kwaad als het gaat dat te objectiveren, zodat de situaties voor iedereen hetzelfde zijn en je niet de een de huid vol mag schelden omdat die er wel mee kan dealen en je tegen de ander nooit wat mag zeggen, omdat die zich bij elk bijvoeglijk naamwoord al beledigd voelt.
De rechten van die ander en jouw recht, dat moet samen gaan. Maar soms botst dat. Loop je tegen een grens aan. Maar die grens is niet zo hard. Er is een grijs gebied waarbij de grens de ene keer een beetje meer de ene kant op ligt en de andere keer iets meer de andere kant op. Hangt van de context af. Kijk maar naar die mierenneuker uitspraak. Als geen andere mensen het horen, is het geen belediging jegens een agent. Staan er omstanders omheen en schreeuw je hard ‘Mierenneuker!’ dan is het mogelijk wel een belediging van die agent.
Rechten zijn nu eenmaal niet oneindig. Ze worden begrensd. Meestal door de rechten van een ander. En omdat diens rechten ook niet oneindig zijn, moet er steeds een afweging tussen de twee rechten gemaakt worden. Wel zo eerlijk.
Vrijheid van meningsuiting: ja – Beledigen: nee
Kortom: Het woord Fuck is beledigend en dat kan, naar mijn idee, voor belediging gewoon vervolgd worden. Met name omdat er met ander krachtige termen geuit kan worden dat je, in dit geval, tegen de Koning bent, zonder te beledigen, met behoud van vrijheid van meningsuiting.
