Auteursrecht: Rijdende Rechter en de Fotoshoot
Dinsdagavond. De Rijdende Rechter op TV over een fotoshoot. Of eigenlijk: over het auteursrecht, want er zou een foto onterecht gebruikt zijn. Maandag gaf ik al een voorschot op het verhaal, dat gelijk staat aan het verhaal van Prof. Dirk Visser (die in dat driedelige bruine pak, links in beeld tijdens de hoorzitting). Vandaag een analyse, van wat er nu eigenlijk aan de hand was en hoe dit voorkomen had kunnen worden.
foto: Mooren
De foto, de gebruikers en de licenties
Wat was er nou precies aan de hand? Nelson Mooren is (amateur) fotograaf en had een foto gemaakt van een model bij trambanen in Amsterdam Zuid-Oost. Door Zuidoost Partners, een naam voor het bureau citymarketing van Amsterdam Zuid-Oost, was een fotowedstrijd uitgeschreven. Hoe deze voorwaarden exact in elkaar zitten, wordt in het programma niet duidelijk. Wel wordt vermeld: “De deelnemer geeft Zuidoost Partners toestemming zijn/haar foto’s rechtenvrij te publiceren voor niet commerciële promotionele doeleinden, zowel in print als elektronisch.”
De Gemeente Amsterdam of Zuidoost Partners nemen vervolgens deze foto, zonder daar de naam van de fotograaf bij te vermelden, op in hun database om de foto verder te kunnen gebruiken. De foto wordt onder meer gebruikt voor een nieuwsbrief van Zuidoost Partners.
Het commerciële bedrijf In Your Pocket maakt commerciële stadsgidsen, in opdracht van steden. Een van deze opdrachtgevers was Zuidoost Partners. Zuidoost Partners stelde aan In Your Pocket de database met foto’s ter beschikking. De voorwaarden of licentie bij deze database zou zijn dat werken/foto’s ‘rechtenvrij‘ gebruikt mogen worden. In Your Pocket heeft de betreffende foto op hun website geplaatst, onder het deel over Amsterdam Zuid-Oost. Dit deed dit bedrijf te goeder trouw. Immers zouden, volgens In Your Pocket, foto’s uit de beeldbank van de Gemeente, gratis en ook voor commerciële doeleinden gebruikt mogen worden.
Omdat in dit geval In Your Pocket de openbaar maker is van de foto en Mooren het niet eens is met dit gebruik, spreekt hij terecht In Your Pocket aan. Maakt In Your Pocket inbreuk op auteursrecht?
LawStories in je mailbox?
Waar ging het fout?
Het grootste probleem zit hem hier in de wedstrijdvoorwaarden en de database van de Gemeente Amsterdam.
Hoe de wedstrijdvoorwaarden precies in elkaar zitten is mij niet duidelijk. De voorwaarden zijn online niet (meer) te vinden en van de NCRV/Rijdende Rechter heb ik de voorwaarden helaas (nog) niet ontvangen. Toch hangt daar sterk vanaf of de foto alleen door Zuidoost Partners zelf gebruikt mocht worden of dat er sprake was van een bredere licentie. Had die foto überhaupt wel in die algemene Gemeente database terecht mogen komen? Mocht Zuidoost Partners de foto in licentie geven aan derden, zodat deze (commerciële) derden, voor Zuidoost Partners of Amsterdam Zuid-Oost promotie mochten maken? Of waren de voorwaarden wel goed bedoeld, maar gewoon niet zo goed geformuleerd, waardoor er nu een probleem is ontstaan?
Laten we er van uitgaan dat de wedstrijdvoorwaarden van de fotowedstrijd niet voldoende waren om de foto ook in licentie te mogen geven aan derden. De foto had dus nooit in de algemene database terecht mogen komen, terwijl de voorwaarden van deze database de foto’s open stellen voor gebruik door derden.
In Your Pocket mocht vertrouwen op de voorwaarden van de database.
De voorwaarden van de wedstrijd voldeden echter niet, waardoor Mooren terecht aangeeft dat er sprake is van een inbreuk op zijn auteursrecht.
Wat nu? In Your Pocket zal daarom een schadevergoeding moeten betalen aan Mooren en In Your Pocket zal vervolgens hun schade weer moeten verhalen op Zuidoost Partners. Over de constructie ging ook mijn blog van afgelopen maandag.
Hoogte van de vergoeding
Voor veel fotografen was de hoogte van de vergoeding ook nog een belangrijk punt. Mooren gaf aan normaal €50,- voor dergelijk gebruik gevraagd te hebben. Dat is in eerste instantie dus de schade wegens het ontbreken van de juiste licentie. Voor die €50,- verwacht Mooren wel nog steeds naamsvermelding. Deze ontbrak. Het is lange tijd gebruikelijk geweest dat hier een 100% toeslag voor gold. Tegenwoordig is dat meer tussen de 25 en 75%. De Rijdende Rechter wees hiervoor 100% toe. Bovendien wees de Rijdende Rechter nog eens 100% toe als een soort extra compensatie, waarbij hij verwijst naar 1(!) zaak bij de Kantonrechter(!) uit 2012.
De totale vergoeding kwam hiermee neer op €150,- Omdat het gaat om schadevergoeding, is dit een vergoeding met 0% btw.
Bij het berekenen van de schade moet er altijd uitgegaan worden van de gebruikelijk gevraagde vergoeding. Als er geen sprake is van een gebruikelijke vergoeding, bijvoorbeeld omdat een fotograaf nooit te maken heeft met (betaalde) publicaties, wordt er vaak aangesloten bij de lijst met richtprijzen fotografie. Voor het ontbreken van naamsvermelding komt daar dus een vergoeding van tussen de 25% en 100% van de gebruikelijke licentie bovenop. Is er sprake van verminking van het werk, kan er nog eens tot maximaal 100% gevraagd worden. Omdat er hier sprake is van een geval met betrekking tot Intellectuele Eigendomsrechten, kan er bij winst de uitspraak volgen dat de volledige proceskosten (dus alle gemaakte juridische kosten) vergoed moeten worden.
Lees ook:
– De Rijdende Rechter: Foto onterecht op stocksite
– Hoe regel ik mijn fotorechten zo slecht mogelijk, in drie stappen
– Wat is nu commercieel gebruik?
– Blogger moet betalen voor onrechtmatig gebruik foto
– Rechtenvrij bestaat niet
