Heimelijk fotograferen, hoe doe je dat?
Nu Google Glass en de bijbehorende privacybezwaren aandacht krijgen, vond ik het wel aardig toch nog een recente uitspraak aan te halen. Een man kreeg een voorwaardelijke celstraf voor het heimelijk fotografen en stiekem filmen van vrouwen. In die zin is Google Glass niet nieuw. Stiekem filmen en fotografen kan natuurlijk allang. En het is ook allang strafbaar. Sterker nog: het is een misdrijf!
Heimelijk filmen of fotograferen
Heimelijk filmen of fotograferen is strafbaar. Niet zoals door rood rijden strafbaar is, maar met een maximale gevangenisstraf van 6 maanden. Maar wat is heimelijk fotograferen dan eigenlijk?
– Gebruik maken van een technisch hulpmiddel, zoals een camera of telefoon, maar eigenlijk alles van technische aard waar je beelden mee op kunt nemen; en
– Niet duidelijk kenbaar gemaakt dat het hulpmiddel aanwezig is; en
– Binnen in een woning of niet openbaar toegankelijke plaats;en
– Opzettelijk en wederrechtelijk opnames maken van een of meerdere personen;
– Of beschikking hebben over die afbeeldingen;
– Of openbaar maken van die afbeeldingen.
Aangezien Google Glass nog niet zo bekend is, zou dit een technisch hulpmiddel kunnen zijn, waarvan niet duidelijk kenbaar is gemaakt dat het aanwezig is. Mensen moeten tenslotte weten dat het iets is waar je afbeeldingen mee kunt maken. Zodra Google Glass wel bekend wordt, zul je het steeds minder nadrukkelijk kenbaar hoeven maken, als je mensen het apparaat maar kunnen zien.
Heimelijk fotografen kan ook door gebruik van bewakingscamera’s waar niet van is aangegeven dat die aanwezig zijn. Maar zodra je een duidelijk bord ophangt, heb je de camera’s aangekondigd en is er geen sprake meer van heimelijk fotograferen.
De man uit de genoemde uitspraak had camera’s opgehangen in kleedhokjes, zogenaamd om te controleren of er gestolen werd en filmde vanuit het ene gebouw, zo het andere gebouw en appartement van twee vrouwen in.
Bewakingscamera’s publiek toegankelijke plaats
Voor bewakingscamera’s op voor het publiek toegankelijke plaatsen zijn de regels overigens iets anders. Het is een overtreding met ten hoogste een gevangenisstraf van 2 (ipv 6) maanden.
– Aangebracht technisch hulpmiddel
– Aanwezigheid niet duidelijk kenbaar gemaakt
– Wederrechtelijk afbeelding gemaakt van een persoon
– Op een voor publiek toegankelijke plaats
Kortom, het bordje is nog steeds nodig, maar aangezien mensen op openbaren plaatsen mogen verwachten dat de kans groter is dat er afbeeldingen van gemaakt worden, is de straf lager wanneer de regel niet nagekomen wordt.
LawStories in je mailbox?
Stiekem Filmen
De man uit het voorbeeld gebruikte ook een camerapen om op roltrappen bij Hoog Catherijne stiekem onder de rokjes van vrouwen te filmen. Als ik de uitspraak goed begrijp was hij daar niet erg goed in, het ging vaker fout dan goed, maar hij deed het kennelijk wel met enige regelmaat. Het is een openbare plaats en de camera is niet aangebracht, dus heimelijk fotograferen is het niet in deze zin.
Dat stiekem filmen mag vooral niet omdat we een recht op de persoonlijke levenssfeer kennen in de Grondwet en niet alle beelden mogen openbaar gemaakt (gepubliceerd) worden vanwege het portretrecht. Maar een aparte regeling kennen wij hier niet voor in Nederland.
In dit geval werd de betreffende man bestraft omdat de gemeente Utrecht eigen regels heeft gemaakt (Algemene Plaatselijke Verordening), waardoor dit filmen en fotograferen alsnog strafbaar was gesteld. Of beter gezegd: het bespieden was strafbaar. Of dit nu met of zonder apparatuur gebeurde. Een verrekijker had ook niet gemogen.
Portretrecht en Google Glass
Het portretrecht zit zo in elkaar dat het maken van de foto meestal geen probleem is. Het probleem kan pas ontstaan wanneer het portret openbaar gemaakt is. Als de geportretteerde een redelijk belang heeft dat zich tegen de openbaarmaking van het portret verzet, kan dat een reden zijn dat het portret uit de openbaarheid gehaald moet worden. Niet elk belang is een redelijk belang en er kunnen tegelijkertijd andere belangen spelen. Bijvoorbeeld die van nieuwsgaring.
Google Glass gebruiken zal meestal daardoor geen probleem zijn, tenzij het tegen lokale regelgeving ingaat of het heimelijk fotografen wordt. Als de foto’s gemaakt zijn en niet al te compromitterend zijn, zal openbaar maken meestal ook geen probleem zijn. En het positieve voor journalisten is dan weer dat soms de nieuwsgaring en het publieke debat zo belangrijk kunnen zijn dat ze de foto toch mogen gebruiken.
Lees ook:
– De basis van het Portretrecht
– Google Glass: zien en gezien worden?!
– Ik ga op vakantie naar Zweden en laat thuis: mijn camera
– Portretrecht: bekende personen en reclame
– Wat je niet te zien kreeg in Powlitie
