Pinterest, een auteursrechtelijk probleem?
Pinterest is een nieuw online begrip. Het wordt zelfs een nieuw social media kanaal genoemd. In feite is het een online prikbord of moodbord. Plaatjes die je online vindt kun je daar verzamelen door ze te ‘pinnen’. De plaatjes worden op de site van pinterest zelf geladen, maar de plaatjes linken altijd terug naar de bron waarvandaan gepint is.
Is pinterest nu een probleem, auteursrechtelijk gezien? “Het internet” gonst. Vooral Amerikaanse blogs schrijven er veel over.
Een Amerikaanse juriste en fotograaf (hé waar ken ik dat van), overigens niet gespecialiseerd in auteursrecht en geeft toe er ook niet al te diep in te hebben gegraven, zegt dat Pinterest nog wel eens tot auteursrechtelijke problemen zou kunnen leiden (lees haar 1, 2, 3 blogs hierover). Is dat werkelijk zo?
6 april wijzigen de gebruiksvoorwaarden van Pinterest. Tijd voor een blog.
Aanklagen!
Waarom speelt deze vraag eigenlijk? Waar zijn we zo bang voor?
Laten we wel wezen. Amerika is meer sue-happy dan Nederland. In Nederland worden nooit erg hoge schadevergoedingen verleend, onder meer, omdat het in Nederland slechts gaat over werkelijke schade en er in Amerika ook een soort schadevergoeding als genoegdoening en boete verlangd kan worden.
Binnen Nederland hoeven we dus eigenlijk niet zo heel erg bang te zijn voor problemen. Welke Nederlandse fotograaf of beeldmaker heeft er honderden euro’s voor over om een foto van pinterest af te krijgen, terwijl hij/zij dat geld nooit meer terug zal zien? Maar blijft dan de vraag, kunnen wij pinteresters door Amerikaanse auteurs aangesproken worden?
LawStories in je mailbox?
Internationaal Auteursrecht
Dat pinterest zelf niet aangesproken kan worden is wel redelijk goed dichtgetikt. Gebruikelijk overigens bij websites waarbij de content gevuld wordt door de gebruikers. Wij zijn zelf akkoord gegaan met hun voorwaarden, dus zij zullen al snel naar de gebruiker wijzen. Bij evident illegale content kunnen ze nog wel aangesproken worden, maar waarschijnlijk is het probleem al snel verdwenen wanneer ze meteen akkoord gaan met verwijdering.
Waar wij als gebruikers veel meer mee te maken hebben is het (internationaal) auteursrecht. Fair use houd ik even buiten beschouwing, omdat wij dat recht niet kennen en volgens internationaal recht ook niet hoeven te verlenen.
Wat we wel kennen zijn de beginselen van het auteursrecht, waarbij de maker (fotograaf, grafisch vormgever, maar ook de stylist etc.) het recht hebben om het beeld te publiceren en te verveelvoudigen. Eenmaal openbaar is weliswaar openbaar, maar dat wil niet zeggen dat het ‘vrij’ is. Dat het beeld op internet staat betekent nog niet dat je het zomaar ergens anders op internet ook mag gebruiken. Doe je dat wel, dan ben je aan het kopieren, ofwel verveelvoudigen. En dit is wat je met het gebruik van Pinterest doet: het verveelvoudigen van beeldmateriaal van een bepaalde website naar de website van Pinterest. Omdat Pinterest openbaar is, valt het ‘pinnen’ niet onder de thuiskopie. De plaatjes daadwerkelijk downloaden en niet verder openbaar gebruiken, zou dus wel mogen in Nederland. Ook is er geen sprake van een citaat: we gebruiken tenslotte steeds het hele plaatje, dat verder niet in context wordt geplaatst.
Voor het kopieren, zoals je met het gebruik van Pinterest dus doet, heb je simpelweg toestemming nodig. En dan nog zul je, zoals nu meestal niet gebeurd, moeten zorgen voor naamsvermelding. Een directe link naar het plaatje is lang niet voldoende.
Risico
Hoe groot is het risico? Binnen Nederland niet zo groot. Hoe erg een maker ook in zijn of haar recht staat, daar heeft de rest van Nederland lak aan. Zelfs Radar neemt het op voor de consument en houdt geen rekening me de huidige rechten van de maker.
Lopen we meer risico door het pinnen van bijvoorbeeld Amerikaans werk? Potentieel. Zoals gezegd zijn de schadevergoedingen daar hoger. De klagende Amerikaanse auteursrechthebbende hoeft er dus geen financieel nadeel van te lijden. Lees hier en hier meer over hoe Amerikanen er zelf over denken.
Overigens moeten we ook nog waken voor het portretrecht. Portretten mogen onder bepaalde voorwaarden bijvoorbeeld wel voor een nieuws item gebruikt worden, waardoor ze op internet te vinden zijn, maar dat wil niet meteen zeggen dat het portret ook buiten dat nieuws item gepubliceerd mag worden.
Oplossingen
Er zijn echter best een paar redenen te noemen waarom we ons geen zorgen hoeven te maken: veel fotografen, etsy-webwinkeliers en anderen bieden juist een pin-button aan op hun site, waarmee ze in feite toestemming geven de foto’s op pinterest te plaatsen. Want laten we wel wezen, uiteindelijk kun je het ook gewoon als marketing tool inzetten en traffic genereren. Ook heeft Pinterest het mogelijk gemaakt door NOPIN te verwerken in de code, dat content niet gepint kan worden. Nog beter zou zijn om steeds ook aan naamsvermelding te doen en de plaatjes direct van hun site te halen (en dus niet via bijvoorbeeld google). Daar worden de makers blij van. Wil je echt zeker van je zaak zijn, ja, dan zul je werkelijk om toestemming moeten vragen.
Overigens lijkt Pinterest bezig te zijn een omgeving te creëeren waarmee de pinboards privé worden. Afhankelijk van de werkelijke invulling daarvan zou zo’n privéboard wel eens onder de thuiskopie-regeling kunnen vallen.
Wat mij betreft dus: blijf pinnen. Vooral als er een pin button op de site te vinden is waarvandaan je de foto wilt halen. Zorg echter wel altijd voor een naamsvermelding in de beschrijving bij de pin!
Ben je zelf nu van gedachten veranderd over het gebruik van Pinterest? Blijf je pinnen, ga je het nu anders aanpakken of verwijder je al je boards?
Lees ook:
– Pinterest, een auteursrechtelijk probleem?
– Geen blog zonder beeld
– Workshop Auteursrecht
