Kluun deel 2: Klunimero
And the ‘Kluun op zwart’ story continues. Je zou er een boek over kunnen schrijven. Met dank aan Paul werd ik gewezen op een nieuw bericht op de bijna zwarte site van Kluun. Hij wil met alle bloggers gezamenlijk de fotografen aanpakken die het gedurfd hebben zelf, danwel via een advocaat, een vergoeding te vragen voor hun foto’s. Of wel, een sterk staaltje Klunimero, zoals Paul dat toepasselijk genoemd heeft.
Geschiedenisles
Ben ik me aan het ergeren? Ja, eigenlijk wel. Kluun verdient onder meer geld met de verkoop van zijn boeken. Die boeken kan hij verkopen, omdat het verboden is ze te kopiëren. Even een zeer korte geschiedenisles: De boekdrukkunst werd uitgevonden. Om roofdrukken tegen te kunnen gaan kwam er bescherming voor drukkers-uitgevers in de vorm van privilegie door de overheid. Later kwam er het kopijrecht. Eerst met name om het gedrukte werk te beschermen, zodat het verkocht kon worden, later ook met rechten voor de auteurs van literair werk. Pas veel later kwam het auteursrecht dat nog veel meer beschermde, waaronder foto’s. Maar die bescherming, die is juist oorspronkelijk bedacht voor literair schrijvers en hun uitgevers. Onder meer om geld te kunnen verdienen aan de boekdruk en om de morele rechten van de schrijver te kunnen beschermen, zodat iemand niet onder eigen naam met het werk van een ander kan pronken. Kortom, om de Kluun’s van deze wereld te beschermen. Nog veel later kwam daar zelfs de vaste boekenprijs bij. Iets dat vooral uniek is voor Nederland. Ook daar vaart menig schrijver wel bij.
Kluun maakt graag gebruik van zijn privileges, of rechten, zo je wilt. Het zorgt er namelijk voor dat hij alle tijd en werk die hij in zijn boeken heeft gestoken ook enigszins terug kan verdienen. Dat er een uitgeverij is die geld in zijn promotie wil stoppen.
LawStories in je mailbox?
Delen als het nieuwe verdienmodel
Het internet is vrij. Alles wat er op te vinden is ook. Althans, er zijn steeds meer internetgebruikers die er zo over denken. Kluun denkt er kennelijk ook zo over als het gaat om afbeeldingen. Maar waarom zet hij dan niet een kopie van zijn boeken online. Voor ons. Om gratis te lezen en over te nemen op onze website. Bij voorkeur zonder naamsvermelding. En anders noemen we toch gewoon Google als bron?
Zoals ik al eerder schreef wil Kluun wel graag dat wij ons aan de auteurswet houden wanneer we zijn werk gebruiken, maar vindt hij dat hij dat niet hoeft te doen wanneer hij plaatjes bij zijn blogs gebruikt. Ik heb toen ook uitgelegd dat hij daar best omheen had kunnen werken, als zijn plaatjes zo waren uitgezocht dat het bijvoorbeeld onder de uitzondering van het citaatrecht had kunnen vallen. En al zouden we een soort fair use bepaling kennen in Nederland, dan nog is naamsvermelding (van de auteur dus, niet ‘Google Afbeeldingen’) een absoluut basisvereiste. Ook dat liet Kluun na.
Kluun is dus helemaal niet zo van het delen. Meer van het grijpen.
Middel of Bron
De grootste fout die Kluun heeft gemaakt, of misschien de fout waar ik me het meest aan erger, is dat Kluun Google Afbeeldingen ziet als een bron. Maar Google is geen bron. Google is een middel. Google laat zelfs zien wat de url van het plaatje wel is en vraagt zelfs of je naar die site toe wilt.
Nogmaals: Kluun had problemen kunnen voorkomen of verminderen door op z’n minst enige moeite te doen de auteur te achterhalen en de naam bij het beeld te plaatsen. Vast genoeg fotografen die dat allang prima hadden gevonden, omdat Kluun bekend is, vast een goed bezochte website had en de hoop op meer opdrachten groot was. Ook als het beeld dan niet onder het citaatrecht zou hebben gevallen, had hij het beeld misschien best mogen gebruiken. Of nog beter: er even een mailtje aan wagen. Genoeg mensen die zich vereerd zouden hebben gevoeld. En dan nog zijn er genoeg oplossingen, zoals creative commons, om aan beeld te komen dat je mag gebruiken bij een blog, zonder daar extra toestemming voor te hoeven vragen. Die is tenslotte vooraf al gegeven door middel van de creative commons licentie. Wel zorgen dat je de juiste gebruikt uiteraard. O ja, en aan naamsvermelding doet.
Dus Kluun, zoals PowNews dat zou zeggen, hou nou op met dat huiliehuilie doen en wees eens redelijk. Jij wil ook dat er voor jouw werk betaald wordt. Mensen moeten betalen voor je boeken of kaartjes kopen voor je lezingen of optredens. Betaal dan ook de auteurs van afbeeldingen.
Nog een leuke leestip voor iedereen aan wie wel eens gevraagd wordt gratis te werken: Tekeningen Rekeningen van Maaike Hartjes. Voor nu te volgen op Facebook, maar uiteindelijk zal het in boekvorm te koop zijn. Op een toegankelijke manier stelt zij de veel voorkomende vraagstukken van elke (creatieve) freelancer aan de kaak.
Zo, en dan ga ik nu weer aan het werk. Heeft Kluun of een andere blogger jouw afbeeldingen onrechtmatig gebruikt? Ik sta je graag bij!
Lees ook:
– Kluun deel 1: Moest Kluun’s site echt op zwart?
– Auteursrecht: Naamsvermelding
– Auteursrechtinbreuk. Eerst waarschuwen?
– Wat is nu commercieel gebruik?
– De wet voor bloggers
P.S. Kluun, mocht je dit lezen: Hier de link naar de vaste commissie Veiligheid en Justitie waar het dossier auteursrecht onder valt. Zoek er een paar kamerleden tussen uit, stuur ze een brief, ga met ze praten (lobbyen, noemen we dat in de wandelgangen ook wel) en vertel ze dat je vindt dat het zo oneerlijk is. Dat jij wel voor je werk betaald wil worden en fotografen hun werk gratis ter beschikking zouden moeten stellen. Misschien kunnen zij de wet dan voor je aanpassen. O ja, zou fijn zijn als jij dan een beetje helder voorstel schrijft. Als er dan een fair use bepaling komt, dat iedereen dan ook begrijpt hoe het werkt enzo. Dankjewel.
